Less Stress; Hoe werkt stress; Wat helpt bij stress; Ontstressen.

Wat is eigenlijk precies stress? Hoe kun je er wat aan doen of hoe kun je er beter of anders mee omgaan en naar kijken?

Stress, stress en nog eens stress. Als je het zo zegt, zou je bijna gestrest worden. Wil jij zoveel mogelijk doen, in zo min mogelijk tijd? Ik moet (wil) dit nog doen, ik moet (wil) dat nog doen. En dan heb je ook nog stressen omdat je stress hebt en dan is een vicieuze cirkel rond. Pfff, even bijkomen.. Het liefst zou je toch zoveel mogelijk ontspannen, genieten en je stress hormonen zo laag mogelijk houden? Hoe doe je dat en hoe blijf je een beetje in balans?

Wanneer je langdurig aanhoudende stress (chronische stress) hebt krijg je last van overspanningsverschijnselen. Hoofdpijn, rusteloosheid, slecht slapen en weinig concentratie en geduld. Overspanningsverschijnselen worden tegenwoordig vaak nog wel eens genegeerd of niet bewust opgemerkt. Het lijkt er bijna een beetje bij te horen na een drukke werkweek.. Als je hier lang genoeg mee blijft rondlopen leidt dit tot een vervelende burn out, ook wel, zoals ik het noem, een protest en staking van het lichaam.  Je hebt dan namelijk langere tijd signalen van je lichaam genegeerd en dat pikt je lichaam niet langer meer.
Stress hoeft niet bij voorbaat verkeerd te zijn. Je hebt ook een beetje stress nodig. Ik vertel je er graag meer over.

‘Oerstress’ en ‘moderne stress’

Als we terugblikken naar de oertijd tot nu, is er eigenlijk altijd stress geweest. Eten, onderdak en veiligheid waren vroeger de voornaamste stressfactoren. Het ‘stresslevel’  van tegenwoordig in de doorontwikkelde maatschappij is meestal op een ander niveau. Eten, onderdak en veiligheid is over het algemeen en in de meeste situaties vanzelfsprekend. Vanwege onze zelfontplooiingsambities zijn er nu andere zaken om over te stressen.
Tegenwoordig kan er veel, wordt de lat vaak hoog gelegd en kun je daardoor niet snel tevreden zijn. Waar het vroeger ging om de basisbehoefte, lijkt het of we nu steeds meer aan ons hoofd hebben gekregen. Ook lijken er nu veel meer zaken te zijn waar we stress door kunnen hebben. Of houden we de stress langer vast?

Helemaal stressvrij leven geloof ik niet in en ik denk ook niet dat we daar gelukkig van worden. Wat actie op zijn tijd houdt het juist spannend en afwisselend. Belangrijk is: hoe ga jij er mee om en welke betekenis kun je er aan geven.

Stress is een overlevingsmechanisme, door stresssituaties maak je adrenaline aan en het hormoon ‘cortisol’, waardoor je scherper en sneller wordt.

Adrenaline en cortisol

Je kunt in korte tijd veel adrenaline aanmaken omdat je ergens voor wilt knokken om een bepaald doel te bereiken. Als het nodig is dat jouw lichaam voor langere tijd op scherp staat, maak je hiervoor het hormoon ‘cortisol’ aan.

Je hebt stress en stress. Er zit echter een verschil in tijdelijk stress (meer adrenaline gericht) en chronische stress (cortisol gericht). De laatste is mijn inziens iets wat er in deze tijd snel kan insluipen en waar we ons vaak niet bewust van zijn. Chronische stress kan goed komen door een blijvend verhoogde waarde van het stresshormoon cortisol, waardoor je lastig tot rust komt, slaapklachten kan hebben en dit op langer termijn zelfs kan uitlopen op een burn-out.
Daarentegen zullen voedsel- en frisdrankfabrikanten dikwijls blij zijn met de ontwikkeling van een verhoogde ‘cortisolgehalte’. Bij een hoog cortisolgehalte vraagt ons lichaam namelijk om extra koolhydraten om te kunnen verbranden..

Terug naar het adrenaline-cortisolverhaal. Een simpel voorbeeld: onze oeroude voorouders maakten adrenaline aan wanneer zij op jacht gingen en oog in oog stonden met hun prooi (bijvoorbeeld een bizon) om deze te overmeesteren. Wanneer het overmeesteren een lang gevecht werd (of de prooi toch de overhand nam) en de mens op de vlucht moest slaan, maakte het lichaam naast adrenaline ook cortisol aan. Hierdoor konden onze voorouders langere tijd het gevecht, of het vluchten volhouden. Kortom, een stresssituatie waarbij ondersteunende hormonen werden aangemaakt voor het lichaam en er (let op!) ‘een fysieke inspanning’ geleverd werd.

Ben jij een “levend hoofd” geworden?

Tegenwoordig gaan veel stresssituaties niet meer gepaard met fysieke acties maar speelt het vooral af in ons hoofd en kan het zich daar blijven afspelen. Terwijl, zoals wij net hebben kunnen lezen, het in de intentie juist bedoeld is om een fysieke inspanning te leveren als ons lichaam cortisol aanmaakt. Gevolg hiervan is dat we een verhoogde waarde aan cortisol blijven behouden, chronische stress. Je krijgt overspanningsverschijnselen en als dit lang aanhoud lig je ‘er uit’ met een burn out. Op de juiste manier sporten (of dansen) breekt cortisol af. En daarom wordt er gezegd dat sporten zo belangrijk is, maar nu weet je het hele verhaal;)

Dus pak die sportfiets of doe die wandelschoenen aan en ren, ‘vlucht’ weg van je hectische werkdag of ga ‘de strijd’ aan en beklim die heuvels met je fiets of zorg dat je binnen een bepaalde tijd een bepaald aantal kilometers aflegt. Maar… maak het niet te bont, want ook hier gaat het om balans. En te veel aan inspanning zorgt er weer voor dat je extra cortisol aanmaakt.. Als je het sporten vooral beleeft als bevrijdend en minder als een zware inspanning, dan zit je goed. Heb je echt een hekel aan sporten (probeer het dan toch eens na een drukke werkdag of week, je zult versteld staan) dan zijn er ook andere mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld ook jouw favoriete muziek aanzetten en een dansje wagen of lekker even tussen de lakens duiken met je partner..

Kortom, doe jezelf en jouw nachtrust en lol en maak korte metten met cortisol.

> Meer lezen over, stress, adrenaline en cortisol? Hoge cortisolwaarde herkennen?

http://ruudmeulenberg.nl/kennisbank-burnout-stresss/cortisol/verschil-cortisol-adrenaline/

http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/124249-stressshormonen-cortisol-adrenaline-en-noradrenaline.html

https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/algemeen/11-manieren-om-een-hoge-cortisolwaarde-te-herkennen/?